Boules de Petanque et Daube Avignonnaise

Toen wij nog geen kinderen hadden gingen Paul en ik regelmatig kamperen en wel op camping Le Bled in de Medocstreek. Wanneer wij daar een aantal weken verbleven werd er door de eigenaar, Rogier, altijd een “concours de pétanque” georganiseerd. En die gekke Hollanders deden natuurlijk ook mee. Met veel bombarie en gewichtigheid werd het spelletje gespeeld door de Fransen en die Hollanders, ach, die mochten ook een balletje meegooien. De sfeer werd anders toen die maffe Hollanders aan de winnende hand waren. Dat kon natuurlijk niet. Uiteindelijk namen wij, na een bloedstollende finale, de beker mee naar huis.  De vakanties die volgden op de camping konden niet meer stuk en werden wij als Hollandais met alle egards behandeld. Wat het winnen van een spelletje petanque al niet kan opleveren.

Petanque wordt gespeeld met boules. Tot ongeveer 1900 werd er met houten boules gespeeld. Meestal waren ze gemaakt van Buxushout, een harde en taaie houtsoort met een behoorlijk soortelijk gewicht. Omdat de houten boules aan slijtage onderhevig waren werden ze voorzien van spijkers. Met die spijkers konden er ook allerlei patronen en motieven op de boules aangebracht worden of zelfs de initialen van de bezitter ervan. Er ontstonden kleine ateliers waar de boules werden vervaardigd en het waren vaak de vrouwen die de boules spijker voor spijker besloegen. In 1923 brachten Vincent Mille en Paul Cortieu een gegoten boule op de markt met koper als belangrijkste grondstof. Jean Blanc (van het niet meer bestaande merk JB) ontwikkelde in 1929 een van staal gemaakte boule. Tot 1959 werd er nogmet zowel metalen als houten boules gespeeld; na die tijd mocht er tijdens petanquetoernooien uitsluitend met metalen boules gespeeld worden. Sindsdien zijn deze bespijkerde houten boules, de zogeheten boules cloutées, geliefde verzamelobjecten geworden.

In 1958 werd in Saint-Bonnet-le-Château, niet ver van Saint-Etienne, de boulefabriek Obut opgericht. Dankzij het modere machinepark werd Obut al snel marktleider in Frankrijk en inmiddels zelfswereldleider. Naast de fabriek bevindt zich een museum over het ontstaan van het petanque en de fabricage van boules en sinds een jaar zelfs een overdekt boulodrome waar je meteen je aangeschafte boules kunt uitproberen. Tegenwoordig worden de boules van Obut gemaakt van roestvrijstaal (bijvoorbeeld het topmodel RCX) en koolstof houdend staal (het andere topmodel RCC).

Het afgelopen jaar is een leuk boek uitgekomen over het spel, namelijk La Petanque, la Fabuleuse Histoire geschreven door Martine Pilate, afstammelinge van de grondleggers van het petanque, en Jac Verheul, oud-hoofdredacteur van het bondsblad van de Nederlandse Jeu de Boules Bond NJBB.Weliswaar in het Frans, maar het boek is redelijk makkelijk en toegankelijk geschreven. Het gaat over het ontstaan van het petanque rond 1910 en de ontwikkeling tot op heden. Het boek is onder meerverkrijgbaar bij de FNAC in Frankrijk (www.fnac.com) of bij Amazon France (www.amazon.fr).

Veel dank aan Jac Verheul voor het beeldmateriaal en de input voor dit blog. Hij is elk jaar ook te vinden op het petanquetoernooi van Millau. Een toernooi halverwege de maand augustus dat bijna een week duurt. Op zijn aanraden en als dank voor zijn input het recept van Daube Avignonnaise.

Kijk op www.njbb.nl voor meer informatie over Jeu de Boules in Nederland.

De Nederlandse distributeur van Obut ballen: www.jdcsport.nl

Daube Avignonnaise ( Lamsragout uit Avignon)

Wat heb je nodig: 600 gr. lamsschouder (zonder botten), 2 wortels, 2 uien, 2 tenen knoflook, takjes peterselie, 2 laurierblaadjes, rozemarijn, 1 kruidnagel, snufje nootmuskaat, 5 dl. droge witte wijn, olijfolie, 20 gr. vet spek en peper en zout.

Snijd het vlees in stukken, maak de groenten schoon en snijd deze klein. Marineer het vlees met de knoflook, wortels, 1 ui, kruiden en de witte wijn ongeveer 4 uur. Bak het spek een beetje aan in de pan en doe er de gesneden ui bij. Voeg daarna het vlees toe en braad het aan. Schenk de marinade erbij en laat alles zo’n 3 uur sudderen.

Haal het vlees uit de pan en houd het warm. Laat de saus indikken tot de gewenste dikte. Serveer hier stokbrood, een salade of gekookte aardappeltjes bij. Bon Appétit!